Nyawang Lebaran Jaman Bihari
Ku : H.Dede Asy'arie
Mo kungsi saminggu deui meureun nya urang papisah jeung bulan Romadlon teh. Nyanghareupan poean Lebaran dina mangsa ayeuna mah, Abah teh teu pati anteb siga baheula keur budak.
Komo deui mangsa keur hirup di pilemburan. jadi kagagas, jadi kasawang taun 90 an. Harita keur masih keneh mancen tugas di wewengkon Priangan timur.
Bumen-bumen teh di pilemburan, ti puseur dayeuh Tasikmalaya anggangna kurang leuwih 24 kilometer ka beh kidulkeun. Kampungna nelah kampung Parung, Desa Singajaya Kacamatan Cibalong.
Kahirupan sapopoena sanajan kaasup masyarakat nu geus modern, tapi adat budaya jeung tradisi sapopoe di pilemburan masih keneh can leungit.
Conto leutikna we, mun aya nu kamaotan, biasana para kaum ibu sok marawa beas kana baskom lamun ngaralayad kanu kamaotan teh, kitu deui mun aya nu rek kariaan sok rabul nu nyarambungan memeh der hajat oge, kabiasaan nu geus arang kapanggih di masyarakat nu araya di kota ayeuna.
Nu jadi panineungan ku kahirupan di pilemburan nyaeta masih karasa keneh ayana sumanget gotongroyong. Kungsi hiji waktu Abah milu gotong royong jeung urang lembur, milu mindahkeun imah panggung.
Mindahkeun teh lain dina harti pupulasan, tapi estuning bener-bener mindahkeun imah panggung sagemblengna.Duka ku sabaraha puluh urang harita teh, nu jelas, meh saeusi lembur we milu obyag ngabantuan.
Teu dibarere duit buruhan ieuh, ukur ngariung dalahar liwet karo beuleum asin Peda jeung sambel, sarengsena mindahkeun imah teh. Tapi da kitu lumrahna jeung lain gotongroyong ngaranna ge ari ngarepkeun diburuhan duit mah nya ?!
Nu ngaran ngaronda kampung atawa Siskamling tea, unggal peuting ge tara suwung, bagilir sakumaha nu geus diatur samemehna. Matak pantes mun nu disebut Pos Ronda teh, sok paalus-alus pa rempeg-rempeg , da dipake unggal peuting tea.
Harita mah apal keneh mun di pos ronda aya ngurulung kohkol hartina aya kajadian naon, mun aya bangsat, aya nu kahuruan, aya nu rek ngalahirkeun, aya nu maot jeung sajabana,boga kode ‘ kurulung' nu beda-beda.
Poho deui atuh ayeuna mah, da geus lila teuing tara ngadenge kohkol atawa kentongan ti pos ronda, komo deui ayeuna mah, di tempat dumuk ayeuna, nu ngaran pos ronda na ge teuing beulah mana, jeung nu ngaran siskamlingna ge, ti barang pindah kadinya tepika ayeuna can pernah ngalaman jeung can pernah manggihan, bakat ku aman dan sejahtera tea meureun, pedah nu kabangsatanana ge ukur karek sababaraha kali cana puluhan kali siogana mah !
Geus ah, jadi ngalantur kieu ieu teh ! Balik deui ka mangsa keur di pilemburan tea, nu teu kapanggih deui ayeuna sanggeus pindah deui ka Cianjur, nyaeta kabiasaan urang lembur dina nyanghareupan Lebaran. Biasana sapoe atawa dua poe deui ka Lebaran meh unggal imah geus pak-pik-pek nyieun kaolahan keur silih kirim asakan.
Nu diasakan biasana, Semur daging, Ase cabe hejo, sambel goreng jeung goreng emih atawa goreng bihun. Biasana pososore , sok rabeng nu marawa Rantang nu dieusi ku asakan nu tadi , nu tikidul kakalerkeun, nu tikaler kakidulkeun, ti wetan ka kulon, ti kulon ka wetan, nu euweuh teh ukur nu ti handap ka luhur jeung nu tiluhur ka handap we !
Piseurieun mun dipikir-pikir mah, nu ti imah kidul di kaimah kalerkeun, ti imah kaler di kaimah wetankeun, engke nu ti wetan tea, balik deui kaimah kidul, estuning pabaliut tea.
Tapi da geus kitu tea, kabiasaan urang lembur. dina meh unggal taun. Naha ayeuna masih keneh sok aya anu ngalaksanakeun kabiasaan siga kitu, wallohu'alam ngan anu puguh di Cianjur, komo di kotana, asa can manggihan deui kabiasaan sarupa kitu.
Aya deui kabiasaan urang lembur dina nyanghareupan lebaran anu di sebut “ Damar Sewu “ anu sigana di pilemburan ge ayeuna mah geus tara dilaksanakeun. Harita keur di pilemburan tea, ti mimiti maleman lilikuran ge, geus rame nu nyarieun Damar sewu.
Baheula mah pantes da can aya listrik ka lembur, tapi harita sanajan unggal imah geus bruy-bray caraang ku listrik, kabiasaan nyarieun Damar semu mah angger we teu ditaringgalkeun. Meh unggal imah mani rapang ku damar.
Nu lucu mah tatannga sabeulah, kusabab datangna ti Batawi na rada telat, jeung waregah meureun nyieun damar sewuna, teu eleh geleng , manehna masang lampu hias dina pager hareupeun imahna.
“Nu penting mah mabra we siga batur “ cenah bari seuri semu reueus . Karasa pisan harita mah , siga kumaha bungahna hate, rek nyanghareupan poean lebaran, lembur ngadadak jadi haneuteun, meh unggal peuting.
Ti mimitian malem lilikuran, mun baralik ti tajug, tos taraweh atawa tadarus teh sok langsung ngariung di tepas imah, bagiliran tateh, biasa we ngaradu bako . Barudak ngorana biasana sok perang bleson atawa mariem karbit, pabedas- bedas sora mariem.
Urang lembur Parung anu kaasup Desa Singajaya kacamatan Cibalong tea , harita sok perang blesonna teh jeung lembur peuntaseun walungan Ciwulan, lembur Serang di Desa Ciwarak, Kacamatan Salopa.
Paling saeutikna ge opat atawa lima mariem karbit alias Bleson tea, ditanggohkeun ka peuntas walungan, bari silih ledek tea, tiisuk tepika sore sora bleson tingbeledug.
Mun anu geus beakeun karbit pangheulana, hartina eta nu eleh ! Ayeuna ge, dikota tara eureun –eureun nu tingbeledag , tingsauruit tingjeleger, tapi lain mariem karbit ,ieu mah hasil impor ti nagarana Jet Li.
Kembang api judulna mah,tapi tingbeledag leuwih ti pepetasan !!! “ Enyaan resep keneh keur di lembur nya ! “ ceuk adi Abah nu karek datang ti Garut.
“Enya pisan tateh, da di kota mah geus moal aya deui nu ngaranna silih anteuran pasakan, perang bleson atawa rapangna damar sewu !! Minal aidzin Wal faizin neda hapunten lahir bathin.Wallohu'alam bisshowab, Wassalam ! (*)